TSMC bleef ondanks handelsverbod chips voor Huawei produceren
Tips voor het koel houden van pc en laptop | Hardware
Het koel houden van je pc zorgt ervoor dat je er langer plezier van hebt. Dat bepaalt namelijk grotendeels de levensduur van de voeding, harde schijf, processor, et cetera. Lees in dit artikel zowel hardware- als softwarematige tips.
Lees ook: Tips voor het onderhoud van processor en harde schijf
De technische levensduur van een pc ligt rond de zes tot acht jaar. Bij laptops is dat wat korter, zo’n vier tot vijf jaar bij intensief gebruik, vooral omdat ze meer te verduren krijgen (zoals vallen en stoten) en hun warmte minder goed kwijtraken. Gelukkig is een desktop-pc eenvoudig te repareren. Denk aan bijvoorbeeld het vervangen van de voeding of het plaatsen van een nieuwe harde schijf; onderdelen die vaak als eerste de geest geven. Bij een laptop is reparatie vaak lastiger en duurder.
Waar op te letten bij nieuwe pc
Eerst wat tips om rekening mee te houden bij het samenstellen van een nieuwe pc. Bespaar niet op de voeding en kies een gerenommeerd merk, het is het gevoeligste onderdeel van een pc. Kies voor een moederbord met degelijke bouwkwaliteit waarin componenten van hoge kwaliteit zijn opgenomen. Als er iets stukgaat aan het moederbord, is dat vaak lastig te achterhalen. Gebruik een SSD in plaats van een harde schijf, zeker voor je opstartschijf. Een SSD is veel sneller en betrouwbaarder.
Zorg ook voor goede koeling en goede luchtstromen
Zorg ook voor een goede koeling en goede luchtstromen in je pc. Let op de garantietermijn van de onderdelen die je selecteert, dat zegt vaak meer over de levensduur dan bijvoorbeeld de MTBF. En zet een desktop-pc liever niet op de vloer: hij verzamelt dan veel stof. Af en toe stofzuigen is raadzaam, ook (voorzichtig!) binnen in de pc.
Voor laptops geldt: Zorg dat de laptop zijn warmte kwijt kan, ook voor de levensduur van de batterij. Zorg dat de openingen (zoals aan de onderkant en achterkant) niet worden geblokkeerd. Plaats een SSD, naast genoemde voordelen verbruikt een SSD ook minder energie en heb je minder warmteproductie. En voor een langere levensduur van de batterij moet je de laptop niet continu op netstroom en volledig volgeladen laten werken. Het is verstandig af en toe op de batterijstroom te werken.
Doe een BurnInTest
Bij een nieuwe pc of een gewijzigde configuratie, is het handig een zogenaamde ‘burn-in-test’ te doen. Alle onderdelen worden dan flink op de proef gesteld. Doorstaat je pc deze test, dan geeft dat je wat meer zekerheid dat hij ook in de dagelijkse praktijk goed zal werken. Programma’s waarmee je zo’n test kunt uitvoeren zijn bijvoorbeeld Prime95 (Windows, Linux en macOS), en BurnInTest van Passmark (Windows en Linux). De Pro-versie van BurnInTest is wat uitgebreider en kun je dertig dagen gratis proberen.
In het programma kun je verschillende tests starten, waaronder het overladen van de processor met instructies en het schrijven en daarna teruglezen met gegevenscontrole naar het geheugen en de harde schijf. Via het menu Configuration kun je kiezen welke tests uitgevoerd moeten worden. In ditzelfde menu kun je de uit te voeren tests tot in detail aanpassen.
Windows heeft overigens ook een ingebouwd programma om het geheugen te testen. In Windows 10 kun je daar rechtstreeks naartoe door te zoeken op Windows Geheugencontrole. De test zelf vereist het herstarten van je pc.
Temperatuur voeding aanpassen
De voeding van een pc geeft vaak als eerste de geest. Het moederbord is minder kwetsbaar, maar als het stukgaat is dat wel lastiger te achterhalen. Vaak wordt het probleem eerst gezocht bij andere onderdelen. Een defect is zowel bij een voeding als een moederbord vaak het gevolg van een gesneuvelde elektrolytische condensator, soms weer als gevolg van te hoge temperaturen. Daar is dit onderdeel namelijk erg gevoelig voor.
Elektrolytische condensatoren, ook wel elco’s genoemd, behoren tot de meest kwetsbare componenten in elektronische circuits. In een pc vindt je ze vooral in de voeding en op het moederbord. Ze dienen voor het afvlakken van de voedingsspanning. Door chemische processen ‘droogt’ de elco na verloop van tijd op. Een typische levensduur voor een elco van hoge kwaliteit is 6.000 uur bij een temperatuur van 105 graden Celcius, omgerekend slechts 250 dagen.
Goede investering
Gelukkig leren scheikundige wetten ook dat, als vuistregel, de levensduur verdubbelt bij iedere 10 graden onder die berekende 105 graden Celcius. Bij een degelijk gebouwde en efficiënt werkende voeding blijft de temperatuur gelukkig beperkt, veelal zo’n 45 tot 55 graden. De elco in ons voorbeeld houdt het bij 55 graden zelfs 22 jaar vol. Fabrikanten van voedingen weten dat natuurlijk ook: ze zullen zeker in goedkopere voedingen niet de duurste exemplaren kiezen.
Een goedkopere elco die is berekend op bijvoorbeeld 2.000 uur kan ook al voldoen, al pakt de rekensom nadeliger uit. In de praktijk loont daarom de investering in een hoge kwaliteit voeding. De kans dat onbetrouwbare componenten worden gebruikt, is dan veel kleiner.
