Lifehack: Zo herken je oplichters aan de telefoon

De telefoon gaat en een vreemde stem zegt dat je snel moet handelen, omdat je anders veel geld verliest. Dat is vrijwel zeker een oplichter. Wapen je met je gezonde verstand ertegen.

Het heet 'vishing', een combinatie van 'voice' en 'phishing'. Dat laatste slaat op criminelen die vissen naar jouw persoonlijke informatie en zo geld binnen willen hengelen. Een frauduleuze e-mail herkennen de meesten inmiddels wel, maar omdat een stem sneller vertrouwen opwekt, trap je daar makkelijker in.

Zo werkt het
De persoon aan de andere kant van de lijn doet zich bijvoorbeeld voor als iemand van je bank, een overheidsinstelling of techbedrijf. Hij of zij probeert je te overtuigen dat er een probleem is met je rekening of account, waarvoor je moet inloggen bij je bank of e-mail. Je krijgt een linkje toegestuurd, maar het wachtwoord dat je zo prijsgeeft wordt onderschept.

Het is soms moeilijk om de fraudeurs te herkennen, omdat ze heel gewiekst te werk gaan. Het telefoonnummer waar je door wordt gebeld lijkt bijvoorbeeld betrouwbaar. Dat doen ze via 'spoofing', oftewel digitale fopperij. Je krijgt een netnummer uit Nederland of zelfs je eigen gemeente in je scherm te zien, terwijl de crimineel eigenlijk vanuit het buitenland belt.

Ook worden websites uitstekend nagemaakt, waardoor het nauwelijks van echt te onderscheiden is. De toegestuurde link leidt je naar een inlogpagina die precies lijkt op degene die je altijd gebruikt.

Rustig
Het is belangrijk om je hoofd koel te houden. Een van de kenmerken van 'vishing' is dat er tijdsdruk op je wordt gezet. De beller zegt dat je nu direct moet handelen, omdat je rekening anders wordt geplunderd of je e-mailadres niet meer terug is te halen.

Dit doen ze om je te overrompelen, zodat je niet de tijd hebt om na te denken over wat je doet. De belangrijkste tip is dus om juist wel die tijd te nemen. Er is nooit een probleem dat zo acuut is, dat je gelijk tot actie moet overgaan.

Sowieso is er reden om op je hoede te zijn als je plotseling door dit soort instanties wordt gebeld. In werkelijkheid zullen zij niet op zo'n manier contact met je opnemen. Haal daarom drie keer adem en bel zelf de instantie die je zogenaamd aan de lijn had. Als er inderdaad iets met je account aan de hand is, kunnen zij dat zeker zien.

Informatie
Ook als jou om informatie wordt gevraagd die de bellende organisatie eigenlijk hoort te hebben, moet je opletten. Criminelen kunnen identiteitsfraude plegen door zich als jou voor te doen, en daarvoor hebben ze een heel profiel van jou nodig. Ze vragen bijvoorbeeld om je BSN-nummer, geboortedatum of rekeningnummer.

Herken je een van bovenstaande kenmerken, hang dan direct de telefoon op. Voel je vooral niet verplicht om het gesprekje af te maken. Daarna kun je het best melding maken bij de Fraudehelpdesk, zodat de omvang van oplichting in ons land goed in kaart kan worden gebracht.