Advocaten kiezen opnieuw aanval vanwege Sky-hack: 'Rechtbanken zijn misleid'

In een rechtszaak die draait om grootschalige cocaïnehandel hebben advocaten vrijdag opnieuw vraagtekens geplaatst bij de hack van de server van Sky ECC. Hierdoor kreeg justitie miljoenen berichten van vermeende criminelen in handen. Uit een document zou blijken dat het Openbaar Ministerie (OM) niet eerlijk is geweest over de rol van Nederland in het onderzoek naar de encryptietelefoonaanbieder.

Het is de tweede keer in korte tijd dat het OM wordt verweten dat het rechters heeft misleid. Advocaten zeggen dat dit gevolgen moet hebben voor het gebruik van Sky-berichten als bewijs, zoals nu in vele strafzaken gebeurt.

Eigenlijk zou de rechtbank van Amsterdam vrijdag uitspraak doen tegen personen die verdacht worden van de invoer van duizenden kilo's cocaïne via de haven van Antwerpen. Het belangrijkste bewijs bestaat uit versleutelde, maar leesbaar gemaakte Sky-berichten die worden toegeschreven aan de verdachten.

Verschillende advocaten hebben echter bepleit dat er nieuw onderzoek nodig is en kregen vrijdag de ruimte om dit toe te lichten. De kern van de discussie is dat het OM altijd heeft gesteld dat het hacken van de server van Sky een Frans onderzoek is en dat hiervoor toestemming is verleend door een Franse rechter. Nederlandse rechters zeggen daarom dat zij niet opnieuw hoeven te oordelen over de rechtmatigheid van dit onderzoek.

Advocaten twijfelen hardop over start onderzoek
Advocaten Marcel van Gessel, Haroon Raza en Jan-Hein Kuijpers denken echter dat de rol van Nederland veel groter is geweest. Sterker nog: het OM zou bij de Fransen hebben aangedrongen op een onderzoek. Als dat waar is, zijn Nederlandse rechters misleid en moet dit consequenties hebben, aldus de raadslieden. "De werkelijkheid die ons destijds is geschetst, is niet de werkelijkheid van nu", aldus advocaat Van Gessel.

Ter onderbouwing is een document aan de rechtbank getoond waarin staat dat Nederland al in december 2018 tegen Frankrijk heeft gezegd dat encryptieaanbieder Sky voorkomt in vele onderzoeken naar criminelen. De Fransen werden erop gewezen dat de server in Roubaix stond en vroeg justitie via een rechtshulpverzoek om informatie.

"Hieruit zou kunnen blijken dat datgene wat het Nederlandse OM altijd heeft beweerd onzin is", vervolgde Van Gessel. Het verhaal van het OM is dat het onderzoek naar Sky pas in 2019 is gestart op initiatief van Frankrijk.

Het OM erkende onlangs al dat Nederlandse rechercheurs een technische bijdrage hebben geleverd aan een zogenoemde interceptietool waarmee het hacken van de server van Sky mogelijk werd.

Dat altijd is gecommuniceerd dat de interceptietool door de Fransen is gebouwd, is een ongelukkige formulering geweest, zo stelt het OM. Maar over een bijdrage aan de ontwikkeling is nooit gelogen. Overigens zijn de raadslieden ervan overtuigd dat de tool in zijn geheel door Nederland is ontwikkeld.

OM gefrustreerd over gang van zaken
Het document dat vrijdag is overhandigd, is volgens het OM weinigzeggend - "een losse flodder", aldus de officier van justitie. "Dat hiermee het Franse onderzoek is gestart, is een aanname van de verdediging, maar wordt op geen enkele manier onderbouwd."

Wel zei het OM toe stukken te gaan overhandigen waaruit volgens justitie meer duidelijk wordt over de hack van Sky, zodat er een einde komt aan alle "ruis en verwarring" die nu is ontstaan, zei een van de hoorbaar gefrustreerde officieren.

Volgens het OM leiden de verzoeken van de advocaten onnodig tot vertraging. "Waar zijn we nou mee bezig hier?", verzuchtte de officier.