Techbedrijven moeten van Brussel actief online kindermisbruik gaan opsporen

De Europese Commissie heeft woensdagmiddag een wetsvoorstel gepresenteerd met een nieuw pakket zware maatregelen tegen de verspreiding van online kindermisbruik. Een van de belangrijkste regels moet worden dat techbedrijven als Meta, Google en Apple actief op zoek gaan naar illegale beelden die gebruikers delen.

De Commissie vindt dat vrijwillige maatregelen van techbedrijven nog te weinig hebben opgeleverd. Daarom wil Brussel nu een verplichting om seksueel kindermisbruik online op te sporen. De bedrijven moeten de betreffende berichten verwijderen en melding maken bij de autoriteiten. Doen ze dat niet, dan dreigen hoge boetes.

De verspreiding van online kindermisbruik is een groot probleem in Europa, bleek eerder al uit een rapport van de Internet Watch Foundation. In Europa wordt veel van dergelijke content gehost. Zo'n 62 procent van de illegale beelden stond in 2021 op Europese servers.

Het wetsvoorstel is al jaren in de maak en werd al eens uitgesteld, onder meer vanwege bezwaren over de privacy van gebruikers. Het is dan ook de vraag hoe bedrijven het delen van de illegale content gaan detecteren, vooral omdat chatdiensten als WhatsApp berichten tussen twee personen zodanig versleutelen dat alleen deelnemers aan het gesprek de inhoud kunnen zien.

'Groot deel van misbruikberichten staat op versleutelde platforms'
Met de technologie client-side device scanning heet, zou het alsnog mogelijk zijn om dit soort gesprekken op mogelijk schadelijke inhoud te scannen. Daarvoor worden databases gebruikt waarin bekende misbruikfoto's staan. Data van die beelden (of teksten) kunnen vervolgens helemaal geautomatiseerd worden vergeleken met gedeelde beelden in chats, ook als die versleuteld zijn. Wordt er iets verdachts gevonden, dan moeten techbedrijven de autoriteiten op de hoogte brengen.

De Europese Commissie vindt dat deze diensten gecontroleerd moeten worden, ook al zijn ze versleuteld. "Een groot deel van de misbruikberichten staat op versleutelde platforms", staat in een Q&A van de Commissie. "Ze kunnen door criminelen worden gebruikt om hun sporen uit te wissen. Als deze diensten een uitzonderingspositie zouden krijgen, zou dat grote gevolgen hebben voor kinderen."

Zorgen over bescherming van privacy
Critici van het wetsvoorstel hebben grote bezwaren op het gebied van privacy voor alle gebruikers, niet alleen voor die van criminelen. De digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom reageerde met ontsteltenis op het voorstel. "De Europese Commissie wil via dit voorstel onder meer spyware laten installeren op iedereens telefoon", zegt beleidsadviseur Rejo Zenger. "Dat is onacceptabel."

Zenger benadrukt dat de strijd tegen seksueel misbruik van kinderen ontzettend belangrijk is, maar zegt ook dat dit niet de oplossing is. "De vertrouwelijkheid van communicatie is onmisbaar voor iedereen, óók voor kinderen en slachtoffers van seksueel misbruik."

Het wetsvoorstel moet nog worden aangenomen. Daarover stemmen het Europees Parlement en de lidstaten van de EU op een later moment.