Tweede Europese techwet: aanpak illegale content en gepersonaliseerde reclame

Europa heeft een tweede grote techwet gepresenteerd. De Digital Service Act moet ervoor zorgen dat EU-burgers online beter zijn beschermd. Zo mogen kinderen geen gerichte advertenties meer ontvangen en moet illegale content sneller van sociale media worden gehaald.

De Digital Service Act (DSA) bestaat naast de Digital Markets Act (DMA) en samen leggen deze wetten een nieuwe fundering voor hoe online platforms moeten functioneren. De DMA focust op een gelijk speelveld voor bedrijven, terwijl de DSA zich meer richt op hoe de platforms zijn ingericht. Daardoor zullen internetgebruikers in het dagelijks gebruik meer gaan merken van de DSA.

Geen gepersonaliseerde advertenties voor kinderen
Veel internetbedrijven zetten informatie van gebruikers in om doelgerichte reclames te tonen. Dat gebeurt onder meer op basis van geregistreerde zoekopdrachten en websitebezoeken. Deze vorm van gepersonaliseerde advertenties gaat op de schop.

Zo mogen gevoelige data van gebruikers daarvoor niet meer worden gebruikt. Daarbij gaat het om informatie zoals religie, seksuele voorkeur en etniciteit. Voor minderjarigen geldt dat zij helemaal geen gepersonaliseerde advertenties te zien mogen krijgen.

Overheden kunnen aankloppen bij sociale media
Overheden uit de Europese Unie kunnen met de nieuwe wetgeving aangeven dat illegale content op online platforms verwijderd moet worden. Het gaat bijvoorbeeld om berichten die terrorisme, kindermisbruik of haat verspreiden.

Het wordt voor bedrijven verplicht om regels op te stellen die weergeven wat bedrijven doen om illegale berichtgeving aan te pakken. Grote platforms zoals Facebook en Google hebben de laatste jaren zelf al regels opgesteld, maar dat wordt verplicht.

Voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, zegt dat deze verscherping ervoor zorgt dat het internet een veiliger plek wordt. "In de praktijk geldt voor illegale content: wat offline illegaal is, is dat online ook." Daarbij krijgen grote bedrijven meer verantwoordelijkheden dan kleinere platforms.

Uitleg over verwijdering
Als illegale content is verwijderd, moeten online platforms en hostingpartijen kunnen uitleggen waarom de berichten zijn gewist volgens de nieuwe wetgeving. Daarnaast moeten gebruikers altijd bezwaar kunnen aantekenen. Dat moeten bedrijven op een toegankelijke manier faciliteren.

Overigens stelt de DSA niet wat illegaal is en wat niet, dat hangt van de wetgeving in de individuele landen af.

Meer transparantie over algoritmes
Grote online platforms, zoals Facebook, moeten meer inzicht bieden in hoe hun algoritmes werken. Het moet bijvoorbeeld duidelijk zijn voor gebruikers waarom bepaalde berichten op Facebook bovenaan hun nieuwsfeed verschijnen. Op YouTube zou bijvoorbeeld duidelijk moeten zijn waarom bepaalde video's worden aangeraden.

De bedrijven moeten beter duidelijk maken hoe de algoritmes beïnvloed worden en wat voor effecten ze hebben. Mensen moeten de persoonlijke aanbevelingen ook gemakkelijk uit kunnen schakelen.

Overigens mogen de platforms wel vast blijven houden aan hun gepersonaliseerde weergave van berichten. Eerder werd er in de EU-top gesproken over het mogelijk verplichten van een chronologische volgorde van berichten op tijdlijnen van gebruikers, maar dat ging niet door.

Ingang van de wet duurt nog even
Hoewel de invulling van de wet is bepaald, moeten de details nog worden uitgewerkt. Als alles goed gaat, kan de Digital Service Act in 2024 in werking treden.