Dit zijn de Russische alternatieven voor Google, WhatsApp en Instagram

Door de oorlog in Oekraïne is de druk op techbedrijven in Rusland toegenomen. Welk alternatief is er voor de gewone Rus nu Facebook en Instagram verboden zijn? En waar kunnen Russen terecht als WhatsApp en Google opeens worden geblokkeerd? NU.nl zet vier Russische alternatieven voor grote websites en socialemediaplatforms op een rij.

Yandex
De zoekmachine van Google is gewoon beschikbaar in Rusland, maar is niet de enige zoekmachine die daar wordt gebruikt. Het Russische techbedrijf Yandex begon als een zoekmachine, die is ontwikkeld door de Russische softwareontwikkelaars Arkady Volozh en Ilya Segalovich. Op 23 september 1997 kwam de site online, ruim een week nadat het domein van Google.com was geregistreerd.

Tegenwoordig heeft Yandex vestigingen in tien landen. Ook biedt het andere diensten aan, naast zijn zoekmachine. Zo heeft het bedrijf een online marktplaats voor auto's en is het sinds 2017 de eigenaar van de Russische eetbezorgservice Foodfox.

In het laatste kwartaal van 2021 had de Yandex-zoekmachine gemiddeld 22,3 miljoen dagelijkse bezoekers wereldwijd, aldus statistiekenwebsite Statista.

VK
Nu Facebook verboden is in Rusland, is de Rus aangewezen op VK, het op een na grootste socialemediaplatform van Europa. Facebook staat op de eerste plaats. Qua inhoud en aanbod lijkt VK op Facebook: je kunt er bijvoorbeeld groepen oprichten, bestanden delen en spelletjes spelen. In augustus 2018 telde VK wereldwijd ruim 500 miljoen accounts. Facebook had in datzelfde jaar ongeveer 1,47 miljard accounts.

VK is in 2006 opgericht door de broers Nikolai en Pavel Durov, die ook de berichtendienst Telegram oprichtten. VK richt zich op Russischtalige personen, dus niet alleen op Russen. Het platform wordt in veel Oost-Europese landen gebruikt, zoals Belarus, Letland en Estland. Ook heeft het veel gebruikers in Kazachstan en Kirgizië.

VK was een van de meestbezochte sites in Oekraïne, tot een verbod op het netwerk in mei 2017. Het verbod is een sanctie tegen Rusland, die was opgelegd vanwege de annexatie van de Krim en de Russische betrokkenheid bij de oorlog in het Donetsbekken.

Telegram
Deze berichtendienst komt veel Nederlanders waarschijnlijk bekend voor. Telegram wordt ook hier veel gebruikt als alternatief voor WhatsApp. De in 2013 ontwikkelde app is, net als WhatsApp, een gratis berichtendienst waarmee je berichten, foto's en video's kan sturen naar één of meerdere gebruikers. Vorig jaar is Telegram wereldwijd een miljard keer gedownload.

Telegram wordt vaak beschouwd als een privacyvriendelijker alternatief voor WhatsApp, maar dat is niet per se terecht. Het verzamelt net als WhatsApp metadata, maar wel in mindere mate. Dat betekent dat het bedrijf niet kan meelezen met berichten, maar dat het bijvoorbeeld wel kan zien hoe vaak iemand de app gebruikt.

Een ander belangrijk verschil met WhatsApp is dat berichten bij Telegram niet standaard versleuteld zijn. Als gegevens worden versleuteld, is het voor derden moeilijk deze in te zien. Sinds 2018 bezit de Russische geheime dienst FSB echter een decryptiesleutel van Telegram, waardoor de inhoud van versleutelde berichten gelezen kan worden.

Voorlopig blijft WhatsApp beschikbaar in Rusland, ook al is de app van Facebook-eigenaar Meta. In augustus 2021 telde de berichtendienst 77 miljoen gebruikers in Rusland. Dat aantal ligt waarschijnlijk hoger sinds de ban van Instagram en Facebook, schrijft Protocol.

Rossgram
Ten slotte hebben we het Russische alternatief voor Instagram: Rossgram. Het platform is op 16 maart aangekondigd en is maandag online gekomen. Het platform krijgt er later nog functies erbij, zoals de mogelijkheid om geld in te zamelen.

Instagram is sinds 14 maart verboden in Rusland. Eerder deze maand zei Meta al dat het gebruikers tijdelijk zou toestaan om bedreigingen aan het adres van Russische militairen in Oekraïne te uiten. Vanwege de verandering van dat beleid werd de toegang tot Instagram in Rusland geblokkeerd.