Nibud ziet grootste koopkrachtdaling in jaren, gemiddeld 40 euro minder per maand

Nederlandse huishoudens gaan er dit jaar fors op achteruit in de portemonnee omdat tal van zaken duurder zijn geworden. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft uitgerekend dat gezinnen het maandelijks gemiddeld met zo'n 40 euro minder moeten doen. Maar bij tweeverdieners met meerdere kinderen kan de terugval zomaar meer dan 100 euro zijn. En huishoudens die hun loon niet zien stijgen, moeten rekening houden met een koopkrachtdaling die kan oplopen tot ruim 200 euro per maand.

'We zien dat grote groepen huishoudens iedere maand tientallen euro's minder te besteden hebben', vat Nibud-directeur Arjan Vliegenthart de vele onderzochte koopkrachtplaatjes in een verklaring samen. Zulke sterke koopkrachtdalingen als dit jaar zijn volgens het Nibud de laatste jaren niet meer voorgekomen.

Inflatie is de grootste boosdoener
De grootste boosdoener is de hoge inflatie, constateren onderzoekers van het instituut. Die is flink opgelopen door de hoge energieprijzen. Het Nibud was in september al somber over de koopkrachtprognoses. Maar toen was nog niet te voorzien dat met name gas en elektriciteit zo sterk in prijs zouden toenemen als de afgelopen maanden is gebeurd.

De door het kabinet verlaagde belasting op energie compenseert de hogere energierekening wel voor een deel. En huishoudens met een laag inkomen kunnen van de gemeente ook een extra tegemoetkoming krijgen voor de energiekosten. Volgens de onderzoekers is dat evenwel niet genoeg om de gehele koopkrachtdaling op te vangen.

Waarschuwing voor hogere inflatie
Het Nibud heeft gerekend met een inflatie van 3 procent, zoals De Nederlandsche Bank (DNB) voorziet voor dit jaar. Als de inflatie nog verder oploopt zullen mensen nog minder in de portemonnee overhouden, waarschuwt het instituut.

Vliegenthart maakt zich vooral zorgen over 'de meer dan 2 miljoen huishoudens die zich nu al suf budgetteren om alle rekeningen betaald te krijgen'. Bijvoorbeeld mensen met een bijstandsuitkering en mensen met een hoge huur, lijken structureel klem te zitten. Ook voor ouderen met alleen AOW en een klein pensioen is deze koopkrachtdaling waarschijnlijk zwaar.

Nederlanders moeten goed opletten
Maar veel meer Nederlanders zullen goed op moeten letten. 'Velen krijgen deze week een loonstrookje waarbij het nettosalaris hoger is dan wat ze vorig jaar kregen, en toch vliegt het geld sneller de portemonnee uit', legt Vliegenthart uit. 'Het hogere salaris verdwijnt na een paar keer boodschappen doen door de hogere prijzen in de supermarkt.'

Wat de plannen uit het recente coalitieakkoord voor de portemonnee betekenen, kan het Nibud nog niet zeggen. Aan die berekeningen wordt nog gewerkt.