Meldingen van muggenoverlast in januari: kans dat westnijlvirus zich vestigt in Nederland

Door de zachte winter zijn er nu al steekmuggen actief in Nederland. Dat blijkt uit meldingen op muggenradar.nl. In verschillende delen van Nederland melden mensen 'een beetje' tot 'heel veel overlast' te hebben. In dit artikel lees je wat er precies aan de hand is en wat je het beste kunt doen om eventuele muggenoverlast te voorkomen.

'We zien de meldingen voorbijkomen terwijl het nog maar de eerste week van januari is. Het komt dus op grote schaal voor', aldus Arnold van Vliet, Bioloog aan Wageningen University.

Relatie tussen muggen en weersomstandigheden
'Bepaalde muggensoorten gaan niet in winterrust, waaronder de geringde wintersteekmug en een speciaal type van de huissteekmug.' Van Vliet legt uit dat ze wel wat inactiever zijn als het echt koud wordt, maar ze blijven gewoon wakker. 'Hierdoor kunnen ze heel snel reageren als de temperatuur stijgt en daar zijn we nu dus getuigen van.'

Onderzoek muggenoverlast
Onderzoekers zien de afgelopen jaren wel vaker dat er in de winter meldingen zijn van muggenoverlast. Er loopt zodoende een onderzoek om beter in beeld te krijgen welke soorten het zijn, waar ze voorkomen en hoe vaak. 'Dat is een van de reden waarom we zijn begonnen met muggenradar.nl.'

Westnijlvirus in Nederland
Een andere reden is de (mogelijke) komst van het westnijlvirus in Nederland. 'Dat hebben we het afgelopen jaar niet gehad, maar het jaar daarvoor is het voor het eerst hier voorgekomen.' Het virus wordt overgedragen door de huissteekmug, de meestvoorkomende muggensoort in Nederland.

Van Vliet: 'Het westnijlvirus is nu gelukkig niet aangetroffen, maar er is een redelijke kans dat dat het zich wel hier gaat vestigen door de stijgende temperatuur. Het virus zit in vogels en wordt overgedragen door muggen, die eerst een vogel bijten en dan een mens.'

Twee verschillende biotypes
Hij legt uit dat er twee verschillende biotypes zijn van de huissteekmug: de pipiens en de molestus. De pipiens houdt meer van vogels en de molestus meer van zoogdieren (en dus ook mensen). Als je muggenoverlast hebt, gaat het dus waarschijnlijk vaak om de molestus.

Maar de verschillende biotypes kunnen ook met elkaar kruisen, waardoor je een hybride variant krijgt, die zowel van vogel- als mensenbloed houdt. En dan heb je een grotere waarschijnlijkheid dat het virus van een besmette vogel via de huissteekmug bij de mens terechtkomt.

'Het is daarom belangrijk om te weten waar welke biotypes van de huissteekmug voorkomen. Verder is het belangrijk om te weten of vogels en dus de verschillende muggensoorten het virus bij zich dragen. Met deze informatie kun je een betere risico-inschatting maken als het virus hier uitbreekt.' In het kader van het grote onderzoeksproject One Health Pact wordt nu onderzoek gedaan naar muggen en vogels.

Check je kruipruimte
De molestus, die dus vooral van zoogdierbloed houdt, gaat niet in winterrust. 'Deze muggensoort houdt van ondergrondse broedplaatsen. Je zou hierbij kunnen denken aan kruipruimtes waar water in staat.'

Op Muggenradar is zichtbaar dat mensen in het westen van het land vaker aangeven dat ze 'veel' tot 'heel veel overlast' hebben. ‘In het westen ligt het allemaal wat lager, waardoor meer mensen een kruipruimte kunnen hebben waar water in staat. Dat is een van de mogelijke verklaringen. In kruipruimtes is het koud, maar het vriest er niet. Het kan dus zijn dat die molestusmuggen daar actief blijven.'

Als je muggen tegenkomt in huis, kan het dus raadzaam zijn om even in je kruipruimte te kijken, als dat mogelijk is. 'De vraag is dan: hoe komen die muggen in je huis terecht? Er moet namelijk een open verbinding zijn, die je kunt afdichten. Muggen moeten water hebben om hun eitjes af te zetten en de larven groeien ook in het water. Er moet eveneens worden gekeken naar hoe het water daar terecht is gekomen en hoe je de kruipruimtes dan weer droog krijgt.'

Oproep
Help mee met het muggenradar onderzoek door aan te geven welke mate van muggenoverlast jij ervaart. De opties zijn: 'Geen', 'Een beetje', 'Veel' of 'Heel veel' overlast. Je kunt hier de vragenlijst van Muggenradar invullen. Het kan anoniem.

Dit kun je doen tegen muggen
We hebben tevens wat tips voor je op een rijtje gezet om muggen te bestrijden:

Zo kun je een muggenstekker gebruiken. In dit artikel hebben we voor je uitgezocht of het schadelijk is.
Effectief muggen weghouden uit je huis doe je met dit vierstappenplan
Zo ga je de strijd met deze bloedzuigers aan
Dit kun je het beste doen tegen de jeuk bij muggenbeten
En wat als je al gestoken bent? Welke middeltjes werken nu écht tegen tegen de jeuk? Volgens medisch entomoloog Bart Knols zijn er een aantal middeltjes die helpen.

Plaagmier
De plaagmier rukt ook op in Nederland. Acht jaar geleden werden voor het eerst enkele grote kolonies van deze moeilijk te bestrijden mier in Nederland vastgesteld. Je kunt hier lezen wat je tegen plaagmieren kunt doen.