'Mbo'ers lopen honderden euro's mis'

Mbo-studenten lopen vaak honderden euro's aan inkomsten mis. Vaak hebben ze recht op zorgtoeslag en belastingteruggave, maar maken ze geen gebruik van deze regelingen. Dit blijkt uit het Nibud Mbo-onderzoek 2021.

Twee derde van de mbo'ers doet geen belastingaangifte. Hierdoor krijgen ze geen geld terug, terwijl ze daar wel recht op hebben. Eén op de drie mbo-studenten vraagt geen zorgtoeslag aan.

'Studenten zijn financieel kwetsbaar'
Het mislopen van deze inkomsten geldt vooral voor studenten op niveau één en twee. In mindere mate voor mbo’ers op niveau drie en vier. 'Dat maakt de niveau één en twee-studenten financieel kwetsbaar. Als je geen zorgtoeslag aanvraagt, ontbreekt er zomaar 1.000 euro per jaar op je rekening,' zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart.

Het geld is bedoeld als bijdrage van de overheid om de zorgverzekering betaalbaar te houden. Voor mbo'ers is de zorgverzekering vaak een van de grootste kostenposten. Studenten met een bijbaan lopen gemiddeld zo'n 180 euro belastingteruggaaf mis door geen belastingaangifte te doen, rekent het Nibud voor.

'Onbekendheid en onwetendheid zijn het grootste probleem'
Vooral onbekendheid en onwetendheid zouden het probleem zijn. Zo zei een kwart van alle mbo-studenten zonder zorgtoeslag niet te weten wat zorgtoeslag is. Daarbij hebben mbo'ers op niveau één en twee minder vaak zorgtoeslag aangevraagd of belastingaangifte gedaan dan studenten op niveau drie en vier.

Vliegenthart pleit daarom voor meer hulp hierbij: 'Heel veel volwassenen op allerlei niveaus zoeken hulp bij hun belastingaangifte. Het is dus niet raar dat jongeren hier ook hulp bij nodig hebben.'

Reactie Belastingdienst
De Belastingdienst laat weten elk jaar in oktober brieven te sturen aan mensen die waarschijnlijk nog geld terug kunnen krijgen. Daar zitten ook veel jongeren bij. Zo stuurde de fiscus dit jaar bijna 150.000 brieven naar jongeren tussen de 13 en 21 jaar. Verder wijst de Belastingdienst erop dat mensen belastingteruggave tot vijf jaar later kunnen aanvragen. Dus de gemiste zorgtoeslag kan ook nu nog aangevraagd worden.

Recht op studiefinanciering
Naast de gemiste zorgtoeslag blijken deze studenten ook vaak studiefinanciering mis te lopen. Studenten die een beroepsopleidende leerweg volgen, en dus niet aan het werk zijn tijdens hun studie, kunnen daar recht op hebben. Op de niveaus één en twee krijgen ze die bijdrage dan als gift. Dat weten veel studenten echter niet.

Vereenvoudiging van de systemen
Het Nibud vindt het noodzakelijk dat de toeslagensystemen vereenvoudigd worden en dat ze meer onder de aandacht worden gebracht. Zo kunnen financiële problemen bij mbo-studenten voorkomen worden.

Studenten op niveau één en twee zouden de studiefinanciering bijvoorbeeld kunnen ontvangen zonder hem te hoeven aanvragen, op eenzelfde manier als waarop ouders kinderbijslag ontvangen. Daarnaast ziet het Nibud ook een rol voor de omgeving van de mbo-student. Werkgevers die mbo’ers in dienst hebben voor een bijbaan zouden bijvoorbeeld hun deeltijdpersoneel bij de uitgifte van de jaaropgave structureel kunnen steunen in het doen van de belastingaangifte.

Daling in percentage studenten met schulden
'Een kwart van de mbo-studenten heeft financiële problemen,' zegt Vliegenthart. 'De studenten op niveau één en twee hebben vaker schulden dan andere studenten. Zij zijn ook de groep die het vaakst inkomsten missen en maken misschien daardoor onnodig schulden,' aldus de directeur.

Toch ziet het Nibud ook een daling in het percentage studenten met schulden (zoals roodstand en betalingsachterstanden, exclusief studieschuld), van 37 procent naar 28 procent. Mogelijk is de coronapandemie hier deels oorzaak van, ook mbo'ers gaven in de lockdowns minder geld uit dan anders en spaarden meer.

Mbo-studenten kunnen beter rondkomen dan eerder
De antwoorden van het onderzoek laten volgens het kennisinstituut zien dat mbo-studenten over het algemeen beter kunnen rondkomen dan zes jaar geleden, toen het Nibud hetzelfde onderzoek deed. Dat komt doordat ze vaak meer zijn gaan verdienen met hun bijbaan of betaalde stage. Ook is de bijdrage van ouders gemiddeld hoger dan zes jaar geleden.