Europa wil regels voor online platforms aanscherpen: dit zijn de plannen

Als het aan de Europese Commissie ligt, worden de regels voor online platforms (zoals Facebook en Google) een stuk strenger. Deze week bereikten EU-ministers van Economische Zaken een akkoord over het voorstel van de commissie voor de Digital Services Act (DSA) en de Digital Market Act (DMA). Maar wat houden die in?

De DSA heeft als doel om mensen online beter te beschermen, bijvoorbeeld tegen illegale handel. De huidige regels voor digitale diensten zijn meer dan twintig jaar oud en niet meer toereikend, omdat in die jaren veel is gebeurd. Zo bestonden Facebook, Google en Amazon twintig jaar geleden nog niet en zijn het nu wereldspelers met veel invloed op de maatschappij.

In het DSA-wetsvoorstel staan drie regels centraal:

Europese burgers en hun grondrechten moeten online beter worden beschermd
Voor online platforms wordt duidelijker waar hun verantwoordelijkheden liggen
Innovatie, groei en concurrentievermogen op de digitale markt moet worden gestimuleerd.
De Europese Commissie vindt dat grondrechten van burgers in een digitale omgeving op dit moment onvoldoende worden beschermd. "Platforms kunnen bijvoorbeeld besluiten om inhoud van gebruikers te verwijderen, zonder hen hiervan op de hoogte te stellen. Dit heeft grote gevolgen voor de vrijheid van meningsuiting van de gebruikers."

Europa stuurt aan op meer transparantie
Met de DSA moeten mensen beter worden geïnformeerd als berichten worden verwijderd. Van online platforms wordt verwacht dat ze transparante voorwaarden bieden, zodat iedereen weet wat wel en niet mag. Hierdoor zal ook duidelijker te zien zijn waarom mensen bepaalde advertenties te zien krijgen. Het is volgens de nieuwe wet ook belangrijk dat glashelder is welke algoritmes door online diensten worden gebruikt en op welke manier.

De Europese ministers gaven deze week aan dat internetbedrijven ook bekend moeten maken hoeveel mensen ze inzetten om schadelijke berichten te verwijderen. Om kinderen online te beschermen willen ze ook strengere leeftijdscontroles en meer ouderlijk toezicht.

Als onderdeel van die verbeterde transparantie die moet weergeven hoe bedrijven werken, moeten ook onderzoekers toegang krijgen tot platformdata. Zo kunnen zij inzichtelijker krijgen wat de mogelijke risico's van platforms zijn voor de samenleving.

Niet alleen moeten online platforms duidelijker zijn richting hun gebruikers, ook voor de platforms zelf moeten de regels beter behapbaar worden. Op het moment hebben digitale diensten te maken met 27 verschillende nationale wetgevingen. Uiteindelijk worden de regels in heel Europa gelijkgetrokken.

Inperken van machtspositie
Naast de Digital Services Act, is er ook een Digital Market Act in de maak. Die moet ervoor zorgen dat grote techbedrijven hun machtspositie niet misbruiken. De regels worden gemaakt om te zorgen dat meer concurrentie mogelijk is en dat gebruikers zelf vrijere keuzes kunnen maken over de diensten die ze willen gebruiken.

Het Europees Parlement en de Europese Commissie zullen nog over de invulling van de wetten onderhandelen. Het doel is om in 2022 met een definitief akkoord te komen, daarna kunnen de wetten in werking treden.