Prinsjesdag 2021: dit ga je voelen in je portemonnee

De meeste huishoudens gaan er nauwelijks op vooruit in de koopkrachtplaatjes. Het besteedbare inkomen blijft ongeveer hetzelfde voor de meeste groepen, ondanks de verwachte economische groei. Eenverdieners gaan er, ondanks de miljoenen aan lastenverlichting, wat op achteruit.

Lagere inkomensgroepen gaan er relatief meer op vooruit dan de hoogste inkomensgroep, en uitkeringsgerechtigden gaan er iets meer op vooruit dan werkenden en gepensioneerden. De enige groep wiens besteedbaar inkomen iets achteruitgaat, zijn de eenverdieners. Vooral gezinnen met één kostwinner en een modaal inkomen komen er relatief slecht van af: die groep gaat er ongeveer 0,5 procent op achteruit. Dit komt onder meer door de afbouw van de belastingkorting die de 'aanrechtsubsidie' wordt genoemd.

Het kabinet verwacht dat de economie zich beter herstelt van de coronacrisis dan eerst gedacht. In 2022 groeit de economie 3,5 procent, voor dit jaar wordt uitgegaan van een groei van 3,9 procent. De cao-lonen stijgen, maar ook de prijzen gaan omhoog.

CO2-uitstoot verminderen
Volgend jaar wordt zeker 6 tot 7 miljard euro extra uitgegeven om de uitstoot van CO2 te verminderen. Dat geld gaat onder meer naar subsidies om bijvoorbeeld duurzame energieproductie voor bedrijven te stimuleren en om de aanschaf van elektrische auto's een duwtje in de rug te geven.

Elektrisch rijden
Er gaat de komende drie jaar 90 miljoen euro per jaar extra naar subsidies voor elektrisch rijden. Daarvan is 80 miljoen euro bedoeld voor nieuwe auto’s en 10 miljoen voor tweedehands auto’s. Ook gaat er 28 miljoen euro naar een potje waarmee ondernemers een schone bestelbus kunnen kopen (elektrisch of op waterstof).

Zorgpremie stijgt opnieuw licht
Het kabinet rekent op een premiestijging voor de basisverzekering van 2,75 euro per maand (totaal circa 121,25 euro). De zorgtoeslag stijgt mee. Het eigen risico blijft 385 euro. Het ministerie trekt volgend jaar 2,1 miljard euro uit voor de coronabestrijding. Dit geld wordt gebruikt voor vaccins, testen en bron- en contactonderzoek.

Meer geld beschikbaar voor nieuwe woningen
Ook maakt het kabinet dinsdag bekend nog eens eenmalig 1 miljard euro vrij te maken om sneller woningen te kunnen bouwen. Hiermee zouden gemeenten hindernissen kunnen aanpakken die woningbouw in de weg staan. Alle partijen in de Kamer willen dat er snel iets wordt gedaan aan de woningnood.

Verduurzaming van woningen
Er worden de komende drie jaar honderden miljoenen uitgetrokken om mensen te helpen hun woningen energiezuiniger te maken. Het gaat om ruim een half miljard euro, waarmee zowel koop- als huurwoningen kunnen worden geïsoleerd. Nog eens 288 miljoen euro is gereserveerd om meer huizen uit te rusten met hybride waterpompen, die een huis zowel op gas als op elektriciteit kunnen verwarmen.

De rest van het geld, nog eens ruim 500 miljoen euro, is bedoeld om zogenoemd maatschappelijk vastgoed te verduurzamen. Daar vallen bijvoorbeeld gebouwen van politie en justitie onder, maar ook ziekenhuizen en scholen.

Lerarenbeurs
Meer leraren kunnen aanspraak gaan maken op de lerarenbeurs. Het kabinet trekt hier toch nog 60 miljoen euro extra voor uit. Van het geld kunnen alsnog 1100 extra leraren een opleiding volgen met een beurs.

De Tweede Kamer had eerder dit jaar al besloten dat het geld er moet komen, omdat te veel leraren die een aanvraag deden buiten de boot vielen. In 2020 werden 2400 leraren afgewezen omdat het geld op was. Zij kregen later alsnog een beurs, maar dat sloeg een gat in het budget voor 2021.

Compensatie slachtoffers toeslagenschandaal
Het kabinet heeft in totaal meer dan 5 miljard euro opzij gezet voor compensatie van slachtoffers en andere kosten voor het afhandelen van het toeslagenschandaal. Dat blijkt uit stukken die het ANP heeft ingezien na berichtgeving van RTL Nieuws over deze kostenpost.

In de Miljoenennota is meer dan 2 miljard euro als aanvullende reservering opgenomen wegens de toeslagenaffaire. Dat komt onder meer doordat veel meer mensen dan verwacht zich hebben gemeld als gedupeerde. Het totaal komt daarom op 5,2 miljard euro, hoewel de Tweede Kamer ook nog zijn zegje mag doen over de uitgaven.

Betere beveiliging van de samenleving
Ongeveer een half miljard euro extra komt erbij voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Er wordt meer geld vrijgemaakt om mensen te beveiligen en te beschermen. Dat staat hoog op de agenda van de politiek na de aanslagen op advocaat Derk Wiersum en misdaadverslaggever Peter R. de Vries.

Daarnaast is nog eens 800 miljoen euro opzij gezet voor een betere informatiehuishouding. Het beter op orde brengen van documenten en informatie binnen de Rijksoverheid was een van de belangrijkste aanbevelingen in een vernietigend toeslagenrapport waarover het kabinet in januari viel.