Zorginstituut Nederland: artsen schrijven vaak onnodig maagzuurremmers voor

Bij maagklachten schrijven artsen vaak sterke maagzuurremmers voor terwijl dat niet nodig is, stelt Zorginstituut Nederland. Ook krijgt een 'aanzienlijk deel' van de mensen met maagklachten onnodig een kijkonderzoek van de maag. Stoppen met deze overbodige behandelingen en diagnostiek kan de samenleving 19 miljoen euro per jaar schelen, aldus het instituut.

Jaarlijks komen zo'n 800.000 mensen bij de huisarts met maagklachten, meldt het Zorginstituut op basis van cijfers uit 2019. De meeste van die klachten kunnen met een verandering van leefstijl worden opgelost. Als dat niet werkt, kan een huisarts medicatie zoals (milde) maagzuurremmers voorschrijven.

Mogelijke gezondheidsrisico's
Toch slikken in Nederland 2,8 miljoen mensen met maagklachten zogeheten protonpompremmers (PPI'S), de sterkste variant maagzuurremmers. Chronisch gebruik van deze maagzuurremmers kan gezondheidsrisico's opleveren, zoals een hogere kans op botbreuken, chronische nierschade en vitaminetekorten, aldus het instituut.

Daarnaast kiezen artsen vaker dan nodig voor een kijkonderzoek van de maag en patiënten worden niet altijd betrokken bij de keuze voor zo'n onderzoek.

Onjuist gebruik van richtlijnen
Het kiezen voor zulke onnodige behandelingen en onderzoeken komt volgens het instituut doordat richtlijnen niet goed worden gehanteerd, of dat verouderde richtlijnen worden gevolgd. Er zijn 'verbeterafspraken' gemaakt die moeten leiden tot meer passende zorg. Ook moet betere informatievoorziening ervoor zorgen dat patiënten in gesprek kunnen met hun arts over de behandeling.

Het Zorginstituut heeft het onderzoek naar overbehandeling- en diagnostiek gedaan in samenwerking met acht beroepsgroepen van zorgverleners, patiëntenorganisaties en zorgverzekeraars.

Reactie NHG
Het Nederlands Huisartsen Genootschap laat weten geen onderzoek te doen naar de vraag of richtlijnen goed worden gevolgd door huisartsen. 'Maar in principe wijzen huisartsen mensen in eerste instantie op pastilles die bij de drogist te koop zijn. Als dat niet werkt, schrijven ze milde maagzuurremmers voor, maar die zijn de laatste tijd minder goed verkrijgbaar. Dat kan een van de redenen zijn dat de PPI's vaker worden voorgeschreven.'