Facebook dwingt onafhankelijk onderzoeksplatform naar algoritmes tot stoppen

Facebook dwingt onderzoekers van de Duitse non-profit AlgorithmWatch om te stoppen met onderzoek op de sociale media van het bedrijf. Facebook stelt dat de methode van de organisatie de privacy van gebruikers schaadt. AlgorithmWatch werkte onder meer met Nederlandse journalisten aan een onderzoek naar de Instagram-feed.

AlgorithmWatch schrijft vrijdag op zijn website onder meer dat het onderzoek niet voldoet aan Facebooks voorwaarden. De organisatie stelt het niet eens te zijn met Facebooks kijk op de zaak.

In Facebooks voorwaarden staat dat het niet is toegestaan om op automatische wijze gegevens van Facebook te verzamelen. AlgorithmWatch stelt dat de methode, waarbij vrijwilligers informatie over hun feeds met de onderzoekers deelde, geen schending van privacy is, omdat zij voor het onderzoek alleen hun eigen nieuwsoverzichten uitlezen.

AlgorithmWatch schrijft dat het in juli heeft besloten om de stekker uit het project te trekken, omdat het een rechtszaak in financiële zin niet kan riskeren. Facebook laat aan NU.nl weten dat het bedrijf niet heeft gedreigd om de non-profit aan te klagen.

"We geloven in onafhankelijk onderzoek op ons platform [...], maar niet ten koste van iemands privacy", laat Facebook verder weten. Het bedrijf zegt contact te hebben opgenomen vanwege zorgen over de werkwijze van AlgorithmWatch, zodat de organisatie in het vervolg aan Facebooks voorwaarden zou kunnen voldoen.

AlgorithmWatch stelt dat de onafhankelijkheid van onderzoek in het geding zou komen. "Er is geen reden om aan te nemen dat Facebook bruikbare data aanlevert als onderzoekers hun eigen verzamelde gegevens zou vervangen met die van het bedrijf."

Facebook ontkent deels conclusies van onderzoek
AlgorithmWatch werkte eerder samen met drie Nederlandse media. Facebook trok een deel van de conclusies uit de publicaties die daaruit voortkwamen in twijfel.

Het bedrijf ontkende de onderzoeksconclusies van De Groene Amsterdammer, Pointer en de NOS dat het algoritme dat de Instagram-feed samenstelt vooringenomen is of bepaalde algemene voorkeuren kent.

Facebook bevestigde wel berichtgeving van De Groene en Pointer dat het video's met politieke inhoud onderdrukte in het Reels-tabblad op Instagram, zoals uit hun berichtgeving bleek.

Onderzoek op Facebook eerder beperkt
Het is de tweede keer in korte tijd dat blijkt dat Facebook onafhankelijk onderzoek op zijn sociale media tegenhoudt. Eerder deze week werd bekend dat academici van de New York University vanwege onderzoek door het bedrijf waren geschorst.

In 2019 blokkeerde Facebook een tool van een onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam. Met de software konden onderzoekers informatie van Facebook-pagina's en -groepen verzamelen.