Veel websites waren weer onbereikbaar: 'Een foutje met grote impact'

Donderdagavond waren veel grote nationale en internationale websites bijna een uur lang onbereikbaar, als gevolg van een storing in het zogeheten contentdistributienetwerk (CDN) van Akamai, dat sites langs de juiste servers naar gebruikers stuurt. Vorige maand was er ook zo'n grote storing, toen bij CDN-aanbieder Fastly. De impact is direct groot, maar het is niet onoverkomelijk.

Wat er donderdagavond precies gebeurde, is niet bekend. Akamai schrijft in een blogbericht dat er een fout in het DNS (Domain Name System) optrad, nadat een software-update was uitgevoerd. Dit systeem wordt vaak vergeleken met een telefoonboek. Je zoekt naar de naam van degene die je wil bellen, vervolgens geeft het boek je het nummer. Zo werkt dat ook met DNS. Jij vult de domeinnaam in, DNS vertaalt die naar een reeks nummers: het ip-adres. Zo maakt DNS het voor gebruikers dus veel gemakkelijker om websites te bezoeken.

Een webbrowser verbindt met de DNS-server die het dichtst bij de gebruiker in de buurt staat. Mocht die server uitvallen, dan kan het systeem verbinding proberen te maken via een andere server op een andere locatie. Maar doordat de fout donderdag optrad op een hoger niveau, namelijk bij de aanbieder van die DNS-servers, werden browsers en sites helemaal niet meer gekoppeld. Daardoor waren veel websites die klant zijn bij Akamai onbereikbaar.

Wereldwijd grote websites offline
In Nederland werden bijvoorbeeld sites van de politie, Zalando, NS en verschillende banken getroffen. Ook nieuwssites als NU.nl en die van het AD kampten met problemen. In het buitenland trof de storing onder meer FedEx, UPS en Amazon. Nadat Amakai de update terugdraaide, kwamen de websites weer online.

"Veel bedrijven zijn klant bij DNS-aanbieders zoals Akamai", zegt Benno Overeinder, directeur van stichting NLnet Labs, dat onder andere software voor DNS-servers ontwikkelt. "Doorgaans hebben deze bedrijven zeer robuuste en snelle verbindingen die websites over de hele wereld aan gebruikers kunnen aanbieden. Als website-eigenaren met veel gebruikers dat zelf zouden moeten doen, kost hen dat veel servers en onderhoud."

Niet voor niets bestaan er wereldwijd maar een paar partijen als Akamai. Een paar andere aanbieders zijn Cloudflare en Fastly. "Nieuwe aanbieders komen daar niet zo gemakkelijk meer tussen", zegt Overeinder. "Je moet dan al een gigantisch netwerk hebben en dat is enorm kostbaar. En alleen als je veel klanten hebt, kun je jouw diensten vervolgens scherp geprijsd aanbieden."

Uitval op deze schaal komt bijna nooit voor
Akamai benadrukt op zijn website dat er donderdag geen sprake was van een aanval. Net als bij Fastly ging het om een fout tijdens een update. Het lijkt toeval dat zo'n grootschalige internetuitval nu net twee keer in een ruim maand is voorgevallen. "Fouten gebeuren gewoon", zegt Overeinder. "Op deze schaal gebeurt het niet vaak. Dit soort partijen hebben een zeer goede reputatie, maar zelfs de kleinste foutjes kunnen een mondiale impact hebben."

Dat zoiets gebeurt, kan voor eigenaren van websites heel vervelend zijn. Overeinder adviseert hen dan ook om te kiezen voor een multiprovider en klant te worden bij twee DNS-aanbieders. "Als het netwerk dan uitvalt bij de een, blijft de website via de ander nog bereikbaar."