Politie hackte vorig jaar niet altijd volgens de regels

De politie heeft haar hackbevoegdheid in 2020 niet altijd volgens de regels ingezet, blijkt uit een nieuw rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid. Daarmee voldoet de politie voor het tweede jaar op rij niet aan de gestelde voorwaarden.

Sinds 1 maart 2019 mag de politie apparaten hacken van mensen die verdacht worden van misdrijven waar minimaal vier jaar cel op staat, dankzij de wet Computercriminaliteit III. Zo kan de politie apparaten zoals computers en smartphones binnendringen om bewijs voor misdrijven te verzamelen. Op die manier kan bijvoorbeeld worden afgeluisterd en kunnen gegevens worden gekopieerd.

Inspectie Justitie en Veiligheid controleert of dat wel op de goede manier gebeurt. Maar de inspectie schrijft dat er nog steeds tekortkomingen zijn. Zo is de automatische verslaglegging incompleet van alle hacks waarbij de politie in 2020 onderzoekshandelingen heeft verricht, zoals het opnemen van communicatie of het vastleggen van gegevens. Ook is enkele keren een apparaat zonder officiële toestemming binnengedrongen.

In 2019 waren er al mankementen bij de inzet van de hackbevoegdheid, maar verbeteringen zijn nog niet zichtbaar. Dat is zorgelijk en brengt risico's met zich mee, vindt de inspectie.

Politie is vier keer een apparaat binnengedrongen waarvoor geen bevel was
In vier gevallen blijkt dat de politie een apparaat is binnengedrongen dat niet in het bevel stond. In twee van die zaken zijn gegevens vastgelegd. De politie heeft in deze gevallen "buiten de reikwijdte van het afgegeven bevel gehandeld, waardoor de verkregen gegevens mogelijk niet gebruikt kunnen worden in de betreffende strafzaak". Wel blijkt dat de apparaten in gebruik waren van de verdachten die werden onderzocht.

In tien van de veertien zaken waarbij de politie de hackbevoegdheid mocht inzetten, is dit gebeurd met commerciële software. De leverancier houdt altijd toegang tot de software, waaronder de door de politie vastgelegde gegevens.

'Politie heeft geen goed intern kwaliteitssysteem'
Daarnaast beschikt de politie niet over een "goed functionerend intern kwaliteitssysteem", aldus de inspectie. Met zo'n systeem wordt de kwaliteit van hacks gewaarborgd en moeten onregelmatigheden en tekortkomingen worden opgemerkt. "De inspectie concludeert dat de politie hierdoor soms fouten en hiaten in de verslaglegging niet heeft opgemerkt en onvoldoende toeziet op de kwaliteit van documenten."

Het gebrek aan een goed kwaliteitssysteem is een van de tekortkomingen die de inspectie vorig jaar al signaleerde over 2019. In dat verslag "heeft de inspectie laten meewegen dat de bevoegdheid nieuw was en dat het betreffende team van de politie zich nog in een opbouwfase bevond. De inspectie had verwacht dat in 2020 meer verbetering zichtbaar zou zijn. Het uitblijven hiervan baart de inspectie zorgen."