Studie: Ongeveer vijftienduizend 75-plussers hebben actieve doodswens

In Nederland hebben ongeveer 29.000 mensen van 75 jaar of ouder een jaar of langer een doodswens zonder ernstig ziek te zijn. Van hen spreken er 15.000 actief over euthanasie of een behandelverbod, blijkt uit onderzoek van Els van Wijngaarden (Universiteit voor Humanistiek) dat vrijdag in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is gepubliceerd, meldt NRC.

Slechts 0,2 procent van de 75-plussers heeft daadwerkelijk een wens tot levensbeëindiging. Er worden geen exacte aantallen genoemd, maar het zou om "een hele kleine groep" van een paar duizend mensen gaan. Nederland telt ongeveer 1,4 miljoen 75-plussers.

Van Wijngaarden leidde eerder de commissie voltooid leven die voor de politiek uitzocht hoeveel 55-plussers een einde aan hun leven willen maken. Daaruit bleek dat iets meer dan tienduizend 55-plussers een doodswens heeft, ongeveer 0,18 procent van die doelgroep.

Het rapport werd door coalitiepartijen CDA en ChristenUnie aangegrepen als argument om de huidige euthanasiewetgeving niet te verruimen. D66 vindt juist dat mensen die hun leven als voltooid zien het recht moeten houden om er een einde aan te maken. Met de huidige wetgeving kunnen zij geen aanspraak doen op euthanasie omdat er geen sprake is van uitzichtloos lijden of een ernstige medische aandoening.

Kritiek van D66 op rapport van commissie
Voormalig D66-Kamerlid Pia Dijkstra noemde destijds in de media het onderzoek van de commissie te breed, omdat zij in haar wetsvoorstel een leeftijdsgrens van 75 jaar had opgenomen. Volgens haar was er onder die doelgroep significant een grotere doodswens.

Van Wijngaarden besloot daarop een subanalyse te maken voor die doelgroep, maar zag slechts een kleine stijging. De 75-plussers met een langdurige doodswens is ongeveer 2 procent en onder 55-plussers 1,3 procent. "Bij significant denk je wellicht aan een forse stijging, terwijl de stijging minimaal is", aldus Van Wijngaarden in NRC.

De kwestie rond het thema voltooid leven is een politiek gevoelig onderwerp. Ook Van Wijngaarden is kritisch, omdat het volgens haar gaat om een groep kwetsbare mensen waarbij de doodswens veranderlijk is. Bovendien betreft het vaak lageropgeleiden waarachter een ingewikkelde problematiek schuilgaat, zoals eenzaamheid en lichamelijke aftakeling.