Nieuwe Europese auteursrechtenwet gaat in: dit verandert er

Een nieuwe en omstreden Europese auteursrechtenwet is maandag van kracht geworden. Vanaf nu gelden er strengere regels op het gebied van het uploaden van auteursrechtelijk materiaal. Dit is wat er precies verandert.

De nieuwe auteursrechtenwet werd in maart 2019 goedgekeurd door het Europees Parlement. In totaal stemden 348 parlementsleden voor de wet, terwijl 274 leden een tegenstem uitbrachten. Vanaf maandag moeten Europese lidstaten de wet gaan verwerken in de landelijke wetgeving.

Door de nieuwe regels worden techbedrijven verantwoordelijk voor eventuele schendingen van auteursrecht. Dat betekent dat grote online platforms zoals Facebook en YouTube inhoud moeten gaan controleren en waar nodig verwijderen.

Wetswijziging is omstreden
De wetswijziging is omstreden, omdat critici vrezen dat hierdoor een 'uploadfilter' ontstaat. Ze zijn bang dat techbedrijven alles wat mogelijk de wet schendt direct zullen weren. Hier zouden ook meningen of satirisch materiaal onder kunnen vallen.

De nieuwe wet bevat daarnaast een zogeheten 'linktaks'. Wie een perspublicatie van een nieuwsorganisatie online wil delen voor commercieel gebruik, moet daarvoor vooraf toestemming krijgen. Veel bedrijven willen daarvoor een vergoeding zien.

Dat houdt in dat bedrijven zoals Google en Facebook uitgevers van media voortaan moeten betalen voor het vertonen van zogenoemde snippets: korte uittreksels van nieuwsartikelen die bijvoorbeeld bij Google News te vinden zijn. Dat zien die platforms logischerwijs niet zitten, omdat het ze veel geld kost.

'Goed nieuws voor makers en journalisten'
Volgens de Europese Commissie is de nieuwe wet goed nieuws voor makers van content en journalisten. Het is de bedoeling dat hun werk op deze manier beter wordt beschermd.

"Met de nieuwe regels heeft Europa een norm gesteld voor het gebruik van online content", zegt Eurocommissaris Thierry Breton (Interne Markt). "Wat offline illegaal is, is dat ook online."

Niet iedereen is zo enthousiast. Julia Reda, een Duitse Europarlementariër voor de Piratenpartij, noemde het besluit van het Europarlement eerder "een zwarte dag voor internetvrijheid".

Nederland stemde als een van de weinige landen in de Raad van de Europese Unie tegen de conceptwet. Samen met Finland, Italië, Luxemburg en Polen stelde Nederland een verklaring op. Daarin lieten de vijf landen weten dat het concept wat hen betreft een stap terug betekent.