VK en Zweden schonden mensenrechten door burgers af te luisteren

Britse en Zweedse inlichtingendiensten hebben fundamentele mensenrechten geschonden door burgers af te luisteren, oordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dinsdag.

Burgerrechtenactivisten die aan de bel trokken vanwege het massaal en ongericht aftappen van gegevens hebben gelijk, aldus het hof in het Franse Straatsburg.

Zulke gegevensverzameling door inlichtingendiensten is op zichzelf niet verboden. Wel is die gebonden aan strikte voorwaarden. Daaraan hebben de Britse GCHQ en de Zweedse FRA niet voldaan, zegt het hof.

De afluisterpraktijken werden aan het licht gebracht door de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden. Die onthulde in 2013 dat de inlichtingendiensten door middel van hacks grote hoeveelheden data verzamelden en verwerkten. De gegevens moesten de diensten helpen dreigingen op te sporen en te onderzoeken.

Deze zogenoemde bulkdatasets bestaan echter grotendeels uit data van organisaties en personen die geen deel uitmaken van een onderzoek, doordat zij niet in het vizier van de inlichtingendiensten zijn. Met deze grootscheepse, ongerichte verzameling zijn de mensenrechten geschonden, aldus het hof.

De GCHQ gaf in 2015 al toe op grote schaal computers, telefoons en netwerken te hacken om burgers te volgen. Toch heeft de inlichtingendienst altijd gezegd dat de afluisterpraktijken niet tegen de wet zijn. Ook zouden er aanslagen mee zijn voorkomen.

De Zweedse FRA heeft nog niet gereageerd op de uitspraak van het hof.