De Jonge: Als Janssen-vaccin zou worden geschrapt, 'hebben we een probleem'

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) weet nog niet precies wat er met de vaccinatieplanning gebeurt als de Janssen-prik zou wegvallen. Eén ding staat wel vast: "Dan hebben we met z'n allen een probleem", zei hij dinsdag tijdens de coronapersconferentie.

De VS besloot eerder die dag het inenten met Janssen te pauzeren om uit te zoeken of de prik ernstige trombose plus een bloedplaatjestekort kan veroorzaken. Fabrikant Johnson & Johnson, het moederbedrijf van Janssen, besloot daarop voorlopig tijdelijk geen vaccins meer te leveren aan de EU. Nederland zou deze week beginnen met inenten met Janssen.

Wat is er aan de hand met het Janssen-vaccin?
In de VS, het enige land dat al met Janssen prikt, zijn zes meldingen bekend van ernstige trombose plus een bloedplaatjestekort na vaccinatie.
Dat is omgerekend één melding per 1,17 miljoen gevaccineerden.
Of de ziekte echt door het vaccin komt, moet nog blijken. Wanneer miljoenen mensen worden gevaccineerd, kunnen sommigen ook door toeval kort daarna klachten krijgen.
Terwijl dat wordt onderzocht, heeft de VS het vaccineren stilgelegd.
"Ik kan nog niet zeggen of het prikken met Janssen doorgaat", aldus De Jonge. "Woensdag ontvangen we informatie van het Europees Medicijnagentschap (het EMA, red.)." Die instantie adviseert Europese lidstaten om bepaalde geneesmiddelen wel of niet te gebruiken. Op basis daarvan kan de minister bijvoorbeeld besluiten om nog even te wachten met het vaccineren met Janssen, om in de tussentijd advies aan Nederlandse experts te vragen.

De Jonge is nog niet zo bezorgd om het Janssen-vaccin als om bijvoorbeeld het AstraZeneca-vaccin, waarvan Nederland vorige week stopte met het inenten van mensen onder de zestig. Het aantal verdachte Janssen-meldingen is namelijk nog klein (zes in totaal). "Wat in de Verenigde Staten al aanleiding was om op de pauzeknop te drukken, en voor Johnsson & Johnsson om de leveringen naar Europa op te schorten, lijkt nog niet op de getallen die we zagen bij AstraZeneca."

In het slechtste geval kan Nederland besluiten de Janssen-prik niet te geven aan bijvoorbeeld zestigminners. "De puzzel wordt dan wel ingewikkelder. Het aantal opties van vaccins voor mensen onder de zestig wordt dan geringer. Dat zou invloed hebben op het vaccinatieschema, dan hebben we met elkaar een probleem." Maar daarvoor weten we nu nog te weinig, benadrukt De Jonge. "We zullen het echt moeten afwachten." Mogelijk komt er wel gewoon groen licht voor het vaccin.

Extra vaccins van bijvoorbeeld het merk Pfizer bijkopen is niet zomaar een optie, vervolgt hij. Eerder heeft Nederland namelijk samen met de rest van de EU "geen mogelijkheid onbenut gelaten" om prikken te bestellen. "Daarom zitten we ook ruim bemeten in het aantal bestelde vaccins: 84 miljoen." De meeste mensen hebben twee vaccinaties nodig.

Misschien AstraZeneca voor zestigminners die dat willen
Overigens kunnen zestigminners die bereid zijn het - ook zeer kleine - AstraZeneca-risico te accepteren, daar wellicht alsnog mee ingeënt worden als zij dat willen, zei De Jonge. "Daar ben ik naar aan het kijken: hoe zouden we dat met informed consent (toestemming nadat je voldoende bent geïnformeerd, red.) kunnen inzetten?" Wel is het lastig om dat organisatorisch te regelen.

Dat de zestigminners die echt geen AstraZeneca willen een paar weken langer op hun alternatieve prik moeten wachten, heeft overigens ook een voordeel, zegt De Jonge. Omdat ze een ander vaccin krijgen (welke is nog niet bekend) waarbij er minder wachtweken zitten tussen hun eerste en tweede dosis, zijn ze per saldo eerder volledig gevaccineerd.

Wat is er aan de hand met het AstraZeneca-vaccin?
In Nederland en een aantal andere landen krijgen zestigminners sinds kort geen AstraZeneca meer.
Dit omdat naar schatting bij ongeveer 1 op de 100.000 gevaccineerden ernstig ziek wordt: ernstige trombose plus een bloedplaatjestekort. Stel dat de volledige stad Delft de AstraZeneca-prik zou krijgen, dan zou dus één inwoner zo ziek worden.
Of ouderen meer risico lopen dan jongeren, weten we nog niet. Wel is het zo dat corona voor jongeren überhaupt al een klein risico (op ernstige klachten) vormt
Daarom krijgen zestigminners de prik niet meer: het zeldzame vaccinatierisico weegt bij hen niet op tegen het zeldzame risico van ziekenhuisopname of zelfs overlijden door een coronabesmetting.

Heb je vragen over dit nieuws? Laat het ons hieronder weten in de NUjij-reacties! Veel is momenteel nog onduidelijk, maar we gaan ons best doen de meestgestelde vragen te beantwoorden.