Kaag noemt formatie 'teamspel', Rutte sprak met formateur over vertrouwen

Volgens D66-leider Sigrid Kaag heeft haar partij het voortouw genomen in de formatie, maar betekent dat niet dat verder initiatief alleen aan D66 is. Dat zei Kaag vrijdagmiddag na haar gesprek met informateur Herman Tjeenk Willink, die door D66 werd aangedragen. VVD-leider Mark Rutte had een "indringend" gesprek met Tjeenk Willink over hoe het vertrouwen in de formatie en in de politiek hersteld moet worden.

De SP vindt dat de bal bij Kaag ligt, maar daar gaat ze niet in mee. "Ik voel me verantwoordelijk, maar we spelen een teamspel hier, ik speel geen solotennis."

Kaag zei eerder dat het niet meer aan de VVD is om het voortouw te nemen in de formatie, nadat VVD-leider Mark Rutte had ontkend over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt gesproken te hebben met de toenmalige verkenners, maar bleek dat wel degelijk te hebben gedaan. Ze kwam met een breed ondersteunde motie van afkeuring daarover en zei dat ze zelf zou aftreden als ze in Ruttes schoenen had gestaan.

De D66-leider herhaalde vrijdag dat zij een ander mens is dan Rutte en niet voor hem kan bepalen al dan niet af te treden. Ze wil nu vooral dat politici "zich op een beschaafde manier tot elkaar kunnen verhouden, want dat is nodig voor de transformatie van Nederland".

Ook wantrouwen over politieke bestuurscultuur
Niet alleen tussen de verschillende partijen ontstond er wantrouwen, maar het richtte zich ook breder op de bestuurscultuur van politiek Den Haag. Veel Kamerleden laakten onder meer de manier waarop demissionair premier Rutte en zijn kabinet afspraken dichttimmerden in overleggen en daarmee de Tweede Kamer in feite buitenspel zetten.

Een nieuwe bestuursstijl is dan ook een van de belangrijkste onderwerpen van deze fase in de formatie. Ook Rutte sprak hierover met Tjeenk Willink. "We hebben het gehad over macht en tegenmacht, de controlerende taak van de Kamer en hoe uitvoeringsorganisaties hun werk doen." Over zijn eigen rol in de ontstane formatiechaos wilde hij vrijdag niets kwijt.

Vertrouwen staat op 'punt nul'
Met Tjeenk Willink sprak Kaag over het herstellen van vertrouwen tussen partijen onderling. "We staan nu op punt nul om het vertrouwen in de politiek en het vertrouwen onderling weer te herstellen." Het was volgens Kaag een prettig gesprek. "Hij heeft veel ervaring en is wijs."

Het ging volgens haar niet alleen over het herstel van vertrouwen, maar ook over de inhoud. Zo hebben ze gesproken over hoe Nederland uit de coronacrisis kan komen en over kansenongelijkheid en klimaat.