Erdogan verdedigt arrestaties van admiraals: 'Brief riep op tot staatsgreep'

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft maandag een verklaring van tien gepensioneerde admiraals veroordeeld. Zij en 94 anderen uitten onlangs in een open brief hun zorgen over een mogelijke schending van het Verdrag van Montreux. Volgens Erdogan wordt in de brief impliciet opgeroepen tot een staatsgreep.

Eerder op de dag deed woordvoerder Ibrahim Kalin namens de Turkse regering soortgelijke uitspraken: "Deze gepensioneerde soldaten hebben zichzelf in een lachwekkende en miserabele positie gebracht met een verklaring die doet denken aan tijden van militaire staatsgrepen."

Oppositiepartijen hebben de reactie van de Turkse regering en president Erdogan bekritiseerd. Zij noemen de kritiek "overtrokken" en stellen dat er sprake is van "staatsgreepparanoia".

De admiraals trokken aan de bel vanwege de aanleg van een kanaal parallel aan de Bosporus. Daarmee komt mogelijk het Verdrag van Montreux uit 1936 in het geding. Deze internationale overeenkomst geeft Turkije de controle over de Dardanellen en de Bosporus (twee zeestraten).

Volgens de gepensioneerde admiraals is het zorgelijk dat in de context van het kanaal wordt gesproken over een eventuele terugtrekking uit het verdrag van Montreux. Erdogan stelt dat critici zich nergens zorgen over hoeven te maken en hij het verdrag niet wil schenden.

In Turkije hebben verklaringen van het leger vaker tot politieke onrust geleid. In 1971 moest toenmalig premier Süleyman Demirel opstappen na een verstreken ultimatum van het leger. 26 jaar later moest premier Necmettin Erbakan eveneens na een mededeling van de legerleiding vertrekken. Hij zou het seculiere karakter van de staat onvoldoende hebben bewaakt. Doordat de grondwet van kracht bleef en het parlement zijn werk kon blijven doen, werd deze ingreep later een postmoderne coup genoemd.